منبع: https://doaj.org/bestpractice
امروزه نشر یک مجله علمی فعالیتی حرفه ای تلقی میگردد که شرکت های حرفه ای بزرگی در این زمینه در حال فعالیت هستند که این حوزه را تبدیل به یک علم تخصصی کرده اند. همچنین هر روز استانداردهای جدید و تازه ای به این عرصه وارد میشوند که نیاز است نشریات توسط یک بخش حرفه ای به طور مستمر پایش و ارتقا یابد. در سال های اخیز عنوانی به نام Best Practice in Publishing در حوزه نشر علمی وارد شده است که به معنی رعایت تمامی استانداردهای ارائه شده جهانی در انتشار یک نشریه است. در این میان سایت یک نشریه علمی ویترین معرفی آن است که بایستی حداقل دارای موارد زیر باشد.
Peer Review Process
در این صفحه روند داوری در مجله به طور کامل نوشته خواهد شد. به عنوان مثال نوشته شود مقالات پس از ورود به مجله اگر دارای شرایط لازم باشند (مثل عدم وجود پلاژیاریسم، منطبق بودن بر معیارهای مجله که در بخش راهنمای نویسندگان آمده است و …) به پروسه داوری همسان یا Peer Review فرستاده میشوند که طی این پروسه دو یا سه داور متخصص در زمینه آن مقاله، که جزو اعضای هیئت تحریریه (Editorial Board) نیستند، مقاله را چک کرده و کامنت های خود را روی آن میگذارند و در نهایت سردبیر (Editor) مجله در مورد آن مقاله تصمیم نهایی را اتخاذ مینماید. تمامی مراحل داوری از ابتدا تا انتها باید در این صفحه آورده شود. میتوان یک عکس شماتیک از مراحل داوری در مجله نیز تهیه کرد و در این صفحه قرار داد. مانند نمونه های زیر:
https://authorservices.wiley.com/Reviewers/journal-reviewers/what-is-peer-review/the-peer-review-process.html
https://www.springeropen.com/get-published/peer-review-process
Editorial Boards
هیئت تحریریه یا هیئت تصمیم گیری مجله که بهتر است متخصص در فیلد مجله باشند. وجود نام کامل و وابستگی سازمانی (Affliation) این افراد در این صفحه ضروری است.
Contact Information
در این صفحه اطلاعات تماس با مجله به صورت کامل ذکر میگردد که شامل: آدرس کامل دفتر مجله، کدپستی در صورت وجود، شماره تلفن، ایمیل میباشد. همچنین ایمیل سردبیر، مدیر مسئول و چند تن از اعضای هیئت تحریریه مجله نیز بهتر است در این صفحه قرار گیرد.
Author Fees
اگر مجله در هر یک از مراحل سابمیت، داوری و چاپ مقاله خود باید هزینه ای را به مجله پرداخت نماید حتما باید در این صفحه آورده شود. حتی اگر مجله کاملا رایگان هم منتشر میگردد این صفحه باز هم باید ساخته و در آن ذکر گردد که این مجله در هیچ یک از مراحل چاپ مقالات هزینه ای از نویسندگان دریافت نمیکند.
Copyright
این صفحه نیز بسیار مهم است. مجلات باید در این صفحه عنوان نمایند که نویسندگان پس از چاپ مقاله خود در مجله برای استفاده از فایل پی دی اف یا HTML مقاله خود آزاد هستند یا خیر. در واقع در این صفحه باید ذکر گردد که مجله در قبال دسترسی نویسندگان به فایل مقالات خود بعد از چاپ چه سیاستی را در پیش میگیرد. اگر مجله Open Access است باید در این صفحه قید شود که مجله به صورت دسترسی باز است و نویسندگان میتوانند به فایل پی دی اف مقالات خود بعد از انتشار آزادانه دسترسی خواهند داشت. ولی اگر میخواهند از بخشی از مقاله خود در مقاله دیگری استفاده کنند با رفرنس نویسی صحیح و در نظر گرفتن قوانین پلاژیاریسم این کار بلامانع است. این موارد حتما میبایست برای هر دو فرمت PDF و HTML ذکر گردند. معمولا ژورنال ها برای کپی رایت خود یک فایل پی دی اف را به صورت یک نامه تهیه کرده و در سایت قرار میدهند و نویسندگان میبایست در زمان سابمیت مقاله آنرا امضا و در کنار فایل های مقاله خود در مجله سابمیت نماید اما اینکار به دلیل دشوار نمودن مراحل سابمیشن میتواند محدود به یک صفحه سایت گردد به این صورت که تمامی مطالب که قرار است در نامه کپی رایت نوشته شود در یک صفحه از سایت قرار میگیرد که نویسندگان بتوانند با خواندن آن از سیاست های کپی رایت آن مجله مطلع گردند.
نمونه:
http://focsci.com/index.php/focsci/about/submissions#copyrightNotice
Dealing with Allegations of Research Misconduct
مجلات حتما باید چنین صفحه ای را در سایت خود داشته باشند که در آن نحوه برخورد و تصمیم گیری ها در زمان برخورد با موارد سوء در مقالات عنوان شود. این موارد سوء شامل برخورد با مصادیق سرقت ادبی (Plagiarism)، رفرنس دهی ساختگی (citation manipulation)، دیتا سازی (data falsification/fabrication) و نویسندگان ساختگی (Author manipulation) است. مجلات باید سیاست خود را در زمان برخورد با این موارد به روشنی در این صفحه عنوان نمایند. همچنین باید عنوان نمود که این مجله حتما تمام تلاش خود را در جهت جلوگیری از رخ دادن این موارد به کار خواهد بست و در صورت مواجه با هرکدام از این موارد حتما در تصمیم گیری های خود از دستورالعمل های COPE که در لینک زیر وجود دارند استفاده خواهند نمود.
http://publicationethics.org/resources/guidelines
Ownership and management یا صفحه اطلاعات مجله Journal Information
مجلات حتما بایستی اطلاعات دقیق مربوط به مجله خود را یک صفحه به طور کامل ذکر نمایند. علاوه بر اطلاعات کلی مجله اطلاعات دیگری نیز بایستی در این صفحه عنوان شوند که عبارتست از:
Website: حتما نام وبسایت اصلی مجله ذکر گردد تا نویسندگان گرفتار سایت های جعلی نشوند.
Revenue sources یا منبع درآمد: باید عنوان شود که مجله از چه طریقی هزینه های نشر خود را پرداخت مینماید. مثلا تبلیغات، اخذ هزینه از نویسندگان، اخذ هزینه از خوانندگان، کمک از مرکز تحقیقاتی یا institutional support و یا کمک از سازمان یا organizational support
تبلیغات (Advertising): اینکه مجله تبلیغات دارد یا خیر و اگر دارد چه کسی در مورد تبلیغات تصمیم گیری میکند و اینکه تبلیغات در سایت است یا در نسخه چاپی مجله و موارد این چنین
دوره چاپ (Publishing schedule): اینکه مجله طبق چه برنامه ای چاپ میشود (ماهنامه، دو ماهنامه، فصل نامه، دوبار در سال و سالنامه) و در هر شماره چند مقاله منتشر میکند و مقالات هر شماره شامل چه انواعی هستند. مثلا به طور متوسط در هر شماره 8 مقاله چاپ میشود که 5 تای آن مقاله اصلی یا Original است یک مقاله مروری یا Review، یک مقاله گزارش موردی یا Case Report و یک مقاله سخن سردبیر یا Editorial است.
ذخیره سازی (Archiving): باید عنوان شود که مجله از چه مسیری برای آنلاین نگاه داشتن مقالات استفاده میکند که اگر به هر دلیلی مجله یا ناشر دیگر قادر به انتشار نبود از چه طریقی مقالات آنلاین باقی خواهند ماند. مثلا میتوان نوشت که این مجله از سیستم ذخیره سازی دانشگاه یا مثلا کتابخانه ملی ایران یا سیستم جهانی CLOCKSS استفاده مینماید.
Conflicts of interest
مجلات حتما بایستی موارد تضاد منافع خود را در یک صفحه جداگانه به طور کامل اعلام نمایند. همچنین از نویسندگان نیز درخواست نمایند که حتما موارد تضاد منافع خودشان را در انتهای مقاله خود عنوان نمایند. تضاد منافع مثلا میتواند ذکر نام سازمانی باشد که هزینه های مالی مجله را تامین مینماید.